Słowa kluczowe
ochrona zdrowia
epidemia
legislacja
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu było przedstawienie wybranych problemów polityki zdrowotnej w kontekście zmian legislacyjnych w ochronie zdrowia na przykładzie działań związanych z epidemią wirusa SARS-CoV-2 a także pokazanie zakresu i tempa zmian i ich ocena. Pierwsza grupa zagadnień obejmuje analizę przepisów dotyczących wprowadzonych zmian organizacyjnych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą, które od początku pandemii zmieniły zakres opieki stacjonarnej i rozwinęły działalność w ramach teleporad. Druga grupa to zmiany, które nałożyły się na regulacje przeciwdziałające zakażeniom wirusem SARS-CoV-2 w zakresie RODO i dokumentacji medycznej. Trzecia to już analiza przepisów prawa szczegółowo regulujących prawa i obowiązki personelu medycznego oraz pacjentów, które z jednej strony modyfikują odpowiedzialność prawną osób udzielających świadczeń, a z drugiej wprowadzają ograniczenia dostępie do nich.
Bibliografia
Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r.,
poz. 1849).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 27 lutego 2020 r. w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r., poz. 325).
Art. 7 w brzmieniu nadanym ustawą z 31 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 567).
Art. 11 h dodany ustawą z 7 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 1747).
Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r., poz. 295).
Art. 5 pkt. 40 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2020 r. poz.1398) oraz art. 2 pkt. 10 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. 2020 r., poz. 295).
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2020 r., poz. 514).
Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2020 r., poz. 562).
Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. 2020 r., poz. 882).
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1991 z późn. zm.).
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 31 października 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 2019 r., poz. 2120).
Zarządzenie Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z 30 grudnia 2019 r., nr 177/2019/DSOZ, w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. https://www.nfz.gov.pl/zarzadzenia-prezesa/zarzadzenia-prezesa-nfz/zarzadzenie-nr-1772019dsoz,7098.html [dostęp z dn. 13.12.2020 r.].
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. 2020 r., poz. 374).
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 października 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej nad pacjentem podejrzanym o zakażenie lub zakażonym wirusem SARS-CoV-2 (Dz. U. 2020 r., poz. 2043).
Komunikat NFZ dla świadczeniodawców z dnia 15 marca 2020 r. w sprawie zasad udzielania świadczeń, https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/komunikat-dla -swiadczeniodawcow-w-sprawie-zasad-udzielania-swiadczen-opieki-zdrowotnej,7646.html [dostęp z dn. 13.12.2020 r.] oraz Komunikat NFZ z dnia 21 marca 2020 r. zalecenia dla świadczeniodawców dotyczące zasad realizacji planowych zabiegów operacyjnych. https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/komunikat-dla-swiadczeniodawcow,7660.html [dostęp z dn. 13.12.2020 r.].
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2020 r., poz. 1395 ze zm.).
Teleporady w POZ w nowym standardzie organizacyjnym. https://aptekarski.com/106400-teleporady-w-poz-w-nowym-standardzie-organizacyjnym [dostęp z dn. 13.12.2020 r.].
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U z 2020 r., poz. 427).
Uwagi krytyczne do dekretu 179/2020. https://www.privacy-ticker.com/hungarian-government -suspends-gdpr-rights-for-covid-19-related-data-processing/ [dostęp z dn. 3.12.2020 r.].
EDPB, Statement on restrictions on data subject rights in connection to the state of emergency1 in Member States: https://edpb.europa.eu/sites/edpb/files/files/file2/edpb_statement_art_23gdpr_20200602_en.pdf [dostęp z dn. 3.12.2020 r.]. EROD, Wytyczne 04/2020 w sprawie wykorzystywania danych dotyczących lokalizacji oraz narzędzi służących ustalaniu kontaktów zakaźnych w kontekście pandemii COVID-19. https://edpb.europa.eu/sites/edpb/files/files/file1/edpb_guidelines_20200420_contact_tracing_covid_with_annex_pl.pdf [dostęp z dn. 3.12.2020 r.].
UODO, Sprawdzanie temperatury w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się COVID-19. https://uodo.gov.pl/pl/138/1516 [dostęp z dn. 3.12.2020 r.], tak też EROD, Oświadczenie w sprawie przetwarzania danych osobowych w kontekście pandemii COVID-19. https://edpb.europa.eu/sites/edpb/files/files/file1/edpb_statement_art_23gdpr_20200602_pl_1.pdf [dostęp z dn. 3.12.2020 r.] oraz Litwiński P. Wpływ pandemii na stosowanie RODO. Abi Ekspert 2020 nr 2; 30-31.
Sakowska-Baryła M. Ochrona danych osobowych w warunkach pracy zdalnej. Warszawa 2020. Kołodziej M. Dział IT w otoczeniu inspektora. Kołodziej M [red.] Vademecum Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Warszawa 2020. Czub-Kiełczewska S. Okiem ID-a: ochrona danych osobowych przy pracy zdalnej. LEX/el. 2020. Czaplińska M. Prawa zdalna. ABI Ekspert 2020 nr 2; 60.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. z 2020 r., poz. 666).
Ustawa z 9 listopada 2018 roku o zmianie ustawy o działalności leczniczej i niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018, poz. 2219) oraz ustawy z 31 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. 2020, poz. 567).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. z 2015, poz. 2069).
Art. 59 aa ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 1398).
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2020 poz. 849).
Art. 24 z dnia 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 2112).